ساختمان های باغ فردوس

معماری باغ فردوس

باغ فردوس با عمارتی دو طبقه به سبک قاجاری، که به گوشه‌ی مخروطی و غنی از جزئیات ساختاری شناخته می‌شود، مشهور به گوش فیل نام‌گذاری شد. زمین‌های قسمت جنوبی این عمارت دل باز، سراشیبی باغ نیز با سنگ چین هایی به شکل هفت قطعه مسطح و متناسب طراحی و روی هر قطعه، استخری با فواره‌های متعدد ساخته شد. این استخرها به نحوی انتظام یافته بودند که از دورترین نقاط، استخر بزرگ‌تر به چشم می‌آمد. اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری از باغ فردوس به دست آورید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله تاریخچه باغ فردوس را مطالعه کنید.

باغ فردوس منطقه 1 تهران، علاوه‌بر طراحی و معماری منحصربه‌فرد، شامل محیطی سرسبز و رنگی نیز می‌باشد که در زمان‌های گذشته توجه بسیاری از درباریان را به خود جلب کرده بود؛ همین امر سبب شد تا درباریان در اطراف باغ فردوس شروع به ساخت عمارت‌های خصوصی خود کرده و باغ‌های سرسبزی در اطراف این باغ احداث کنند.

این مکان آرامش بخش و دلپذیر برای بازدید کنندگان یک محیط فوق العاده محسوب می شود. درون باغ جاذبه های مختلفی از جمله چشمه ها، درختان با سال ها قدمت، مسیر های پیاده روی و زمین های چمنی وجود دارد که همگی شما را به تجربه‌ای دلپذیر از طبیعت و فرهنگ منطقه 1 تهران دعوت می‌کنند.

ساخت ساختمان رشک بهشت

با تلاش دوستعلی خان نظام الدوله، پسر حسن علی خان و با همکاری معماران برجسته اصفهانی و یزدی، ساختمانی در بخش جنوبی باغ بنا شد که به آن رشک بهشت می‌گفتند. این اقدام نشان از تلاش‌های فرهنگی و هنری اشراف زادگان در توسعه و زیباسازی این مکان تاریخی دارد. ساختمان رشک بهشت از سنگ مرمر اعلای یزد ساخته شده بود و دیوارهای داخلی آن با کاغذهای طلایی برجسته پوشانده شده بودند. این اقدام به عنوان نمادی از ذوق هنری و توجه به جزئیات در ساختمان سازی دوره قاجار به‌شمار می‌رود.

متاسفانه پس از مرگ دوست محمدخان معیر الممالک، فرزند دوستعلی خان، به مالکیت باغ و ساختمان رشک بهشت رسید و توجه کافی به نگهداری و حفظ این مکان تاریخی نداشت. این مکان تدریجا وارد فرآیند فرسودگی و تخریب شد، به حدی که برخی از سنگ‌های مرمری آن به سمت ساختمان امیریه منتقل شدند. تاریخ تلف شدن این ساختمان با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و زیبایی‌های معماری قاجاری، نمایانگر ضعف در نگهداری و حفظ آثار تاریخی و زمان‌های بعدی است.

در نهایت مالکیت باغ چندین بار به دست افراد مختلف رفت تا در سال 1318 هجری شمسی، در دوره حکومت مظفرالدین شاه قاجار، محمد ولی خان سپهسالار تنکابنی این باغ را از وراثت امین الملک خرید. این تغییرات در مالکیت و تاریخچه نشان از اهمیت تاریخی و فرهنگی این مکان دارند که به عنوان یکی از نمادهای اصیل تاریخ ایران محسوب می‌شود.

تبدیل عمارت به دبیرستان شاپور تجریش

سپهسالار، علاوه‌بر ایجاد فواره‌ها و استخرهای مطبق، قنات باغ فردوس را نیز بازسازی کرده و محل قنات، ورودی با شکوهی در قلب این باغ ایجاد کرد؛ اما باتوجه به بدهی‌هایی که به تجارت خانه طومانیانس داشت، مجبور با واگذاری باغ فردوس به او شد.

در ادامه نیز طومانیانس به جهت بدهی که به دولت رضاخانه داشت، مجبور به واگذاری باغ و تسویه بدهی خود شد. در نهایت، در سال 1316، وزارت آموزش و پرورش ساختمان باغ فردوس را خریداری و ترمیم نمود و دبیرستان شاپور تجریش را در آن ایجاد کرد.

اما سرنوشت نهایی باغ فردوس چه بود؟ در سال 1350 ساختمان موجود در باغ به یک مرکز فرهنگی، هنری و نمایشگاهی تبدیل شد. پس از انقلاب نیز، این ساختمان به مدیریت وزارت و فرهنگ و ارشاد اسلامی درآمد.